top of page

Wat is Münchausen by proxy (MBP)?

 

Münchausen by Proxy is een specifieke vorm van kindermishandeling, waarbij er vooral sprake is
van fysieke kindermishandeling. Het is een psychiatrische aandoening waarbij de verzorger van
een kind, meestal de moeder, schade veroorzaakt aan het kind. Soms kan het ook zijn dat de vader
het kind mishandelt. Vaak begint de mishandeling als het kind nog klein is, maar wordt het pas op
latere leeftijd ontdekt.

 

Leeftijd bij diagnosestelling

De leeftijd van het kind bij de ontdekking van MBP ligt meestal tussen 2 en 4 jaar.

MBP kan echter ook voorkomen bij oudere kinderen. Maar bij deze groep kinderen moeten we
eraan denken dat ze zichzelf ook ziek kunnen maken. Belangrijk is dus om bij oudere kinderen
goed te kijken of er sprake is van Münchausen of van Münchausen by Proxy.

 

Verschil Münchausen & Münchausen by Proxy

Münchausen by Proxy mag niet verward worden met Münchausen. Het is namelijk niet hetzelfde. 


Münchausen by Proxy heeft bij de DSM 5 vier criteria.

 

Criteria volgens DSM IV (vorige editie):

  • zorgen voor opzettelijk lichamelijke of psychische symptomen bij een persoon waar men voor zorgt

  • motivatie van de dader

  • externe prikkels zijn afwezig

  • het gedrag van de dader komt niet door een andere mentale stoornis.

 

Bij DSM 5 (uitgekomen in 2013) zijn deze criteria wat veranderd. Dat zie je op onderstaande afbeelding. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Afbeelding: Criteria Münchausen by Proxy DSM V (Bass & Glaser, 2014)

 

Münchausen daarentegen is een psychiatrische ziekte waarbij een persoon zichzelf ziek maakt/pijn doet om aandacht te krijgen.

Dit komt het vaakst voor bij vrouwen tussen twintig en veertig jaar. Deze vrouwen zijn vaak ook personen met een medische vooropleiding,

zoals verpleegkundigen. We merken tevens dat Münchausen een gevolg kan zijn van Münchausen by Proxy. Een kind met MBP heeft meer

kans om later zelf Münchausen te ontwikkelen.

 

Epidemiologie & incidentie

MBP wordt vaak ondergediagnosticeerd. Hierdoor is er een grote variatie in cijfers.  

De afbakening van MBP zorgt er ook voor dat er grote verschillen merkbaar zijn tussen de cijfers qua incidentie en prevalentie. 

 

De prevalentie van MBP schommelt tussen de 0,5 en 2 %.

De incidentie varieert tussen 0,5 en 89/100.000. Dit is afhankelijk van de criteria die je gebruikt om MBP te definiëren. 

 

Geschiedenis en oorsprong benaming

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Münchausen is voor het eerst beschreven in 1951 door R. Asher. Hij heeft de naam Münchausen bedacht omdat de baron Karl Friedering von Münchausen graag verhalen vertelde over de avonturen die hij had meegemaakt. Münchausen by Proxy daarentegen is in 1977 voor het eerst beschreven door R. Meadow. Daarom werd dit syndroom toen ook het syndroom van Meadow genoemd. Deze woordkeuze wordt nu bijna niet meer gebruikt.

 

Momenteel wordt gezegd dat het woord Münchausen by Proxy als ongeschikt kan beschouwd worden omdat de focus niet meer ligt op het kind, maar wel op de psychiatrische stoornis van de verzorger van het kind. Daarom wordt Münchausen by Proxy vaak factitious disorder by proxy of paediatric condition falsification genoemd. Volgens de laatste DSM V wordt Münchausen by Proxy nu beschreven als ‘Factitious Disorder imposed on another’. Als besluit is het duidelijk dat men er nog niet uit wat de beste benaming is van dit syndroom. Er is geen internationale benaming voor deze stoornis. 

Verder op deze site vindt u informatie en verpleegkundige aandachtspunten i.v.m. herkenningdiagnosebehandelingtoekomst en                                                                                                                                                                            verpleegkundige aandachtspunten.

bottom of page